Managen is meer dan leiding geven

Als ondernemer richt u zich uiteraard op uw klanten. Zij zijn immers uw belangrijkste asset. Marketing, innovatie, verkoop, productie en inkoop zijn de belangrijkste processen en personeelsmanagement vindt u eigenlijk maar overbodig. U bent toch goed voor uw medewerkers?! De overheid is al lang bezig om allerlei regels te stellen om veronderstelde of echte problemen op te lossen. Of het nu gaat om arbeidsomstandigheden, steeds meer (zorg)verlof, inspraak of ziekteverzuim en WIA. Er is inmiddels een heel web van regels en formaliteiten gemaakt en het gaat steeds verder.

Meer moet en minder mag

Bij menig ondernemer hebben het plezier en de voordelen van “eigen baas” zijn zo langzamerhand plaatsgemaakt voor het gevoel dat er wel erg veel “moet” en steeds minder ”mag”. Acties uit Den Haag dwingen steeds weer tot reactie. Als u dat niet doet, maakt de overheid de dienst uit en bent u in veel gevallen rechteloos. Ook worden uw medewerkers steeds mondiger. Ze slokken meer tijd en aandacht op, bijvoorbeeld op het gebied van inspraak, geld, werkdrukverlichting, flexibel werken, etc. Het lijkt er op dat iedereen zijn rechten kent, maar over plichten wordt te weinig gesproken.

Managen is onmogelijke vragen oplossen

Primair is het de taak en functie van u als management om te zorgen dat processen in uw organisatie goed op elkaar afgestemd worden. De kunst is natuurlijk om dit effectief en dus profijtelijk te laten gebeuren. Hierdoor is personeel een belangrijk aandachtspunt. Managen is onder andere het vinden van een balans tussen wat werknemers belangrijk vinden en wat van belang is voor de organisatie.

Het is belangrijk om een positieve sfeer en cultuur te creëren. Voor werknemers moet helder zijn wat van hen verwacht wordt. Bepaal de spelregels: wat kan wel en wat niet. Werknemers moeten graag voor u willen werken en een doel hebben waaraan ze iets kunnen bijdragen. Het duidelijk bepalen van de 'speelruimte' binnen de organisatie is een belangrijke rol voor het management. De speelruimte wordt op grond van waarden en normen bepaald en de persoonlijke mening van de ondernemer komt hierin tot uitdrukking.

Belangrijk voor de sfeer is dat werknemers zien dat ook de leiding zich aan die regels houdt. Goed voorbeeld doet nu eenmaal goed volgen. Management is voor een groot deel 'voordoen'. Naast het reageren op de dagelijkse gang van zaken en daar sturing aan geven is planning, in de zin van vooruit kijken, een taak voor het management. Reactief en proactief zijn de sleutelwoorden waarbij de eigen situatie niet vergeten moet worden.

De huidige werknemer is zich nog niet bewust van een veranderende conjunctuur

De werknemers van nu zijn anders dan jaren geleden. Dat lijkt een open deur, maar het is ook een gegeven waarmee ondernemers te maken hebben. Mede door de krapte van de voorbije jaren op de markt zijn werknemers met veel meer zaken bezig dan vroeger. De nadruk ligt meer op het scoren van employee-benefits; het profiteren van de voordelen. Het gaat minder om de werkinhoud, maar wel om wat geregeld is in de arbeidsvoorwaardensfeer, zoals:

• Verlofregelingen;
• Studiemogelijkheden;
• Auto van de zaak;
• Hoog aanvangssalaris;
• Flexibele werktijden;
• Parttime werken;
• Pensioenregeling.

Vergelijk uzelf met honderd andere (top)managers via 123test >>

Kortom, zeker hoger opgeleide werknemers zien bedrijven steeds meer als middel om hun eigen doel te bereiken. Maar net als bij meer markten ondergaat de arbeidsmarkt een structurele wijziging, terwijl de uitgangscondities hetzelfde blijven. De vraag van werknemers om al die regelingen is structureel ingebed en de recent ingezette economische daling draait dit niet terug. Meer kosten, meer randvoorwaarden en minder marge.

Overdracht, overmacht of laatste kracht: veranderen is vooruitzien

Niet alleen in de situatie van vandaag speelt personeel een rol voor de ondernemer. Aankomende veranderingen, zoals bijvoorbeeld pensionering, leiden ook tot de noodzaak van structureren en vastleggen. Het moet duidelijk zijn welke afspraken er gemaakt zijn met medewerkers. Diezelfde noodzaak doet zich sowieso voor in geval van bedrijfsovername. Het is natuurlijk van enorme invloed op de prijs voor die overname. 'Lijken in de kast' in de vorm van dure regelingen of afspraken hebben een prijsverlagend effect. Het ontbreken van inzicht in afspraken met werknemers kost geld en zal de overdrachtswaarde drukken. Onbekende regelingen waarmee een nieuwe eigenaar geconfronteerd wordt, kunnen zelfs na lange tijd mogelijk nog leiden tot claims en andere vervelende zaken voor de oorspronkelijke ondernemer.

Ook een situatie van bedrijfsbeëindiging of inkrimping vraagt om helderheid. Er is veel wetgeving die de positie van werknemers regelt en beschermt. Al was het maar de ontslagwetgeving. De ondernemer moet dan wel helder maken welke afspraken er zijn, wat de redenen van inkrimping zijn. Medewerkers eenvoudig ontslaan of stoppen met de onderneming is er dan niet bij, in ieder geval niet zonder grote kosten. Zonder iets te regelen bent u inderdaad vrijwel zonder rechten.

Heldere en gebundelde informatie is het halve werk

Naast het voorkomen van allerlei ellende is het managen van personele zaken een kwestie van organiseren. Zorgen dat zaken op het juiste tijdstip plaatsvinden. Het geheel van acties rond personeel, personeelsmanagement of beleid kan door een ondernemer zelf gedaan worden, maar in veel gevallen beter door een ander. Door deskundigen die bereiken wat u wilt en in voorkomende gevallen ook de kastanjes voor u uit het vuur halen. De verantwoordelijkheid voor werknemers blijft wel bij u als ondernemer liggen, maar uitvoering van veel zaken kan door een ander gedaan worden. Bij grotere organisaties ontstaan afdelingen personeelszaken die dit uitvoerende werk doen. Kleinere organisaties kunnen hiervoor mensen of diensten inhuren. De basis voor het goed functioneren van het personeelsbeleid in een onderneming wordt gevormd door vastgelegde regels en afspraken. Regels die u overigens zelf vaststelt binnen de wettelijke kaders.